18. สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน)

วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร

พ.ศ. 2517 - พ.ศ. 2531

สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 18 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ดำรงพระยศ พ.ศ. 2517 - พ.ศ. 2531

สมณุตตมาภิเษก พ.ศ. 2517

สถิต วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร

นิกาย ธรรมยุตนิกาย

ประสูติ 2 มีนาคม 2440

สิ้นพระชนม์ 27 สิงหาคม 2531

พระชนมายุ 91 พรรษา

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (วาสน์ วาสนมหาเถระ) ท่านบิดาชื่อ บาง นิลประภา ท่านมารดาชื่อ ผาด นิลประภา ประสูติเมื่อวันพุธขึ้น 11 ค่ำ เดือน 4 ปีระกา ตรงกับวันที่ 2 มีนาคม 2440 เวลา 19.33 น. ที่บ้านตำบลบ่อโพง อำเภอนครหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา อุปสมบท ณ วัดราชบพิธสถิตมหามาราม เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2461 สมเด็จพระสังราชเจ้าพระองค์นั้นเป็นพระอุปัชฌายะ พระวินัยมุนี (แปลก วุฑฺฒิญาโณ) วัดราชบพิธ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระญาณดิลก (รอด วราสโย) วัดเสนาสนาราม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นศีลาจารย์ มี    ได้ทรงดำรงสมณศักดิ์ชั้นต่างๆ  ตั้งแต่ พ.ศ. 2465 เป็นพระครูโฆสิตสุทธสร เรื่อยไปตามลำดับจนกระทั่ง   พ.ศ. 2517 ได้รับโปรดเกล้าฯ  สถาปนาเป็น สมเด็จพระอริยวงศา คตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก  สมเด็จฯ ทรงปฏิบัติหน้าที่ต่างๆ ตลอดพระขนม์ชีพ  ทรงเป็นเจ้าอาวาสวัดราชบพิธ ประธานกรรมการมหาเถรสมาคม และองค์อุปถัมภ์มูลนิธิสำคัญๆ ทางพระศาสนา  ทรงแต่งหนังสือสอนพระพุทธศาสนาแก่เด็ก อาทิเช่น  เรื่อง ทิศ 6 (รางวัลชั้นที่ 1) เรื่อง สังคหวัตถุ 4 (รางวัลชั้นที่ 1) เรื่อง สัมปรายิกัตถประโยชน์ 4 (รางวัลชั้นที่ 2)อบรมศีลธรรมแก่นักเรียนวัดราชบพิธ  ถวายพระธรรมเทศนาพระมงคลวิเสสกถา ในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษาสืบ แต่งบทความทั้งร้อยแก้วและร้อยกรองไว้เป็นจำนวนมาก เช่น บทความเรื่องบันทึกของศุภาสินี, วัยที่เขาหมดสงสาร, วัดของบ้าน, มรดกชีวิต  บทร้อยกรอง เช่น วาทแห่งวาสน์, คำกลอนสอนใจ, วาสนคติ, นิราศ 2 ปี, ทิศ 6 คำโคลง, สวนดอกสร้อย, สักวาปฏิทิน,  เป็นต้น   ทรงประกอบกิจกรรมพิเศษ เช่น ทรงเป็นพระอุปัชฌาย์ในการทรงผนวช สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฏราชกุฏมาร ทรงพระกรุณาโปรดแต่งตั้งเป็นพระคณาจารย์เอก ในทางรจนาพระคัมภีร์ แต่ พ.ศ. 2485   ทรงบูรณะวัดราชบพิธซึ่งเป็นวัดประจำรัชกาลที่ 5  มีอายุ 100 ปีเศษ ให้อยู่ในสภาพที่เรียบร้อย  สร้างอาคารเรียนโรงเรียนวัดราชบพิธ อุปถัมภ์ในการสร้างวัดต่างจังหวัด สร้างอาคารเรียนโรงเรียนประชาบาล

สร้างศาลาบำเพ็ญบุญ  สร้างหอนาฬิกา  สร้างศาลาพักริมทางหลวง  ตั้งมูลนิธิวัดราชบพิธเพื่อบริจาคในเรื่องสาธารณกุศล

สร้างโรงพยาบาลสมเด็จพระสังฆราช (วาสนมหาเถระ)  สร้างสถานสงเคราะห์คนชรา (วาสนะเวศม์) เสด็จเยี่ยมพุทธศาสนิกชนในและต่างประเทศ  

เจ้าพระคุณ สมเด็จพระสังฆราช  ได้สิ้นพระชนม์ด้วยพระอาการสงบ เมื่อ วันเสาร์ที่ 27 สิงหาคม 2531 เวลา 16.50 นาที พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ไว้ทุกข์ในราชสำนัก 15 วัน และโปรดเกล้าฯ ให้ประดิษฐานพระศพไว้ ณ พระวิหารวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลถวายและถวายพระเกียรติยศตามพระราชประเพณีทุกประการ