4. สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (สุก ญาณสังวร)

วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร

พ.ศ. 2276 - พ.ศ. 2365

สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ดำรงพระยศ พ.ศ. 2363 - พ.ศ. 2365

สมณุตตมาภิเษก พ.ศ. 2363 ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม

สถิต วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร

นิกาย มหานิกาย

ประสูติ 5 มกราคม พ.ศ. 2276

สิ้นพระชนม์ 4 กันยายน พ.ศ. 2363

พระชนมายุ 87 พรรษา

พระประวัติเบื้องต้น

สมเด็จพระสังฆราช (สุก) ทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์  ทรงพระคุณพิเศษด้านวิปัสสนาธุระ เป็นที่รู้กันทั่วไปว่า “พระสังฆราชไก่เถื่อน”  สมเด็จพระสังฆราช (สุก) ในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าบรมโกษฐ   มีพระเกียรติคุณในทางบำเพ็ญสมถภาวนา ผู้คนนับถือมาก.

ในรัชกาลที่ 2 โปรดให้สถาปนาเป็นสมเด็จพระราชาคณะที่ สมเด็จพระญาณสังวร

สมเด็จพระสังฆราช (สุก) ได้ทรงเป็นพระอาจารย์ของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช แต่ครั้งยังทรงเป็นพระอาจารย์สุก วัดท่าหอย กรุงเก่า  ได้โปรดให้ย้ายมาอยู่วัดพลับ   และต่อมาโปรดให้มาอยู่วัดใหม่ในที่ติดกับวัดพลับ  สร้างเป็นพระอารามใหม่  ในรัชกาลที่ 3 จึงได้พระราชทานชื่อใหม่ว่า วัดราชสิทธาราม ดังที่ปรากฏสืบมาจนบัดนี้

ทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ได้ทรงสถาปนาสมเด็จพระญาณสังวร (สุก) เป็นสมเด็จพระสังฆราช แล้วโปรดให้แห่มาสถิต ณ วัดมหาธาตุ   พ.ศ. 2363 เมื่อทรงได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระสังฆราชนั้น พระชนมายุได้ 88 พรรษาแล้ว ทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราชอยู่ไม่ถึง 2 ปี ก็สิ้นพระชนม์  มีพระชนม์มายุได้ 87 ปี  ด้วยเหตุที่ทรงเป็นที่ทรงเคารพนับถือ โปรดให้ปั้นพระรูปบรรจุพระอัฐิ ประดิษฐานไว้ในกุฏิกรรมฐานหลังหนึ่ง บริเวณด้านหน้าพระอุโบสถวัดราชสิทธาราม เพื่อเป็นที่ทรงสักการบูชา 

“สมเด็จพระญาณสังวร” เป็นตำแหน่งพิเศษในยุครัตนโกสินทร์

พระบาทสมเด็จพรพุทธยอดฟ้าาจุฬาโลกมหาราช ทรงตั้งพระอาจารย์สุก  ทรงตั้งสมเด็จพระสังฆราช (สุก) ในราชทินนามว่า พระญาณสังวรเถร อันเป็นราชทินนามที่แสดงถึงความเป็นผู้ทรงคุณในทางวิปัสสนาธุระ