ปัญญา พิจารณากรรมฐาน ๕ เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ (ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง) อสุภะ (สกปรก)

๑๑

ปัญญา พิจารณากรรมฐาน ๕ เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ (ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง) อสุภะ (สกปรก)

ปัญญานี้มีความกว้างขวางมากทีเดียว ไม่ได้เหมือนสมาธิ สมาธินี้เต็มขั้นเต็มภูมิของตน ก็เหมือนกับน้ำเต็มแก้ว นี่เป็นขั้นของสมาธิ จากนั้นก็ก้าวเดินทางด้านปัญญา พิจารณาตามทางของศาสดาที่ประทานให้แล้ว ท่านสอนว่า เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ (ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง)
เกสาคือ ผม ชะล้างทุกวันๆ ถ้าเป็นของดิบของดีจะชะล้างกันหาอะไร
ขน วิธีพิจารณาทางด้านปัญญา เล็บ มันสะอาดสะอ้าน มันสวยงามที่ตรงไหนถึงต้องไปติดไปพันกับมัน จำเป็นอะไรจะต้องมาตกแต่ง มาชะล้าง หรือมาประดับประดาประสาเล็บ นั่น! ปัญญาให้พิจารณาอย่างนั้น ฟัน ความจริงแล้วก็คือกระดูกนั่นแล กระดูกเป็นของสวยของงามที่ไหน ความจริงก็คือกระดูกส่วนหนึ่งที่มาใช้งานในการบดเคี้ยวอาหารเท่านั้น ให้พิจารณา ทีนี้กระดูกนี้มันสกปรกหรือมันสะอาด มาชะมาล้างฟันให้มันสดสวยงามไปแบบกิเลสไปเสีย

ภาพวาดพุทธประวัติย่อ

พระพุทธเจ้า 29 พระองค์

โซนที่ 1 พระพุทธเจ้า

โซนที่ 2 พระธรรม

โซนที่ 3 พระสงฆ์

โซนที่ 4 สรุปหลักธรรม-ห้องพระไตรปิฎก

โซนที่ 5 โลกียภูมิ

โซนที่ 6 บัว 4 เหล่าและภาพ 3 มิติ

โซนที่ 7 สมเด็จพระสังฆราชฯ

โซนที่ 8 พระอสีติมหาสาวก

โซนที่ 9 วิหารพระโพธิ์สัตว์

โซนที่ 10 ธรรมปฏิบัติและโลกุตตรภูมิ

โซนที่ 11 ลานธรรมปฏิบัติ

โซนที่ 12 พระบูรพาจารย์ 30 องค์

โซนพิเศษ โลกียภูมิและโลกุตตรภูมิ

พระพุทธเจ้า

พระธรรม

อริยสัจ 4 ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ

สรุปหลักธรรมที่สำคัญในพระพุทธศาสนา/ภาคผนวก

พระสงฆ์

โลกียภูมิและโลกุตรภูมิ

โลกียภูมิและสังสารวัฏ 31 ภูมิ

โลกุตรภูมิ : ธรรมปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น

ธรรมะนำชีวิต**