สรุปกายานุปัสสนา
กายานุปัสสนา แบ่งเป็น 6 ขั้น
- กายานุปัสสนา : อานาปานบรรพ – การกำหนดลมหายใจเข้า-ออก
- กายานุปัสสนา : อิริยาบถบรรพ – กำหนดรู้การเคลื่อนไหวของร่างกาย (ยืน เดิน นั่ง นอน)
- กายานุปัสสนา : สัมปชัญญะบรรพ – กำหนดรู้การคู้ ในการเหลียวหน้า เหลียวหลัง จะรู้อาการ
กิน นอน เดิน นั่ง จะทำอะไรก็รู้อยู่ (รู้ตัว)
- กายานุปัสสนา : ปฎิกูลมนสิการบรรพ – พิจารณาอาการ 32 ของร่างกายว่าเป็นของสกปรก
- กายานุปัสสนา : ธาตุมนสิการบรรพ – ธาตุ 4 (ดิน น้ำ ลม ไฟ) พิจารณาร่างกายประกอบด้วย
ธาตุ 4 (ดิน น้ำ ลม ไฟ) เต็มไปด้วยความสกปรก
- กายานุปัสสนา : นวสีวถิกาบรรพ – เรียกว่าป่าช้าเก้า โดยการพิจารณาซากศพในสภาพต่างๆ
ตั้งแต่เริ่มตาย แล้วมีการเปลี่ยนแปลงของซากศพ เมื่อ
วันเวลาผ่านไป จนซากศพเน่าเปื่อยย่อยสลายกลับคืนสู่
ธรรมชาติคือ ธาตุเดิม (ดิน น้ำ ลม ไฟ)