11. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ (หม่อมเจ้าภุชงค์ ชมพูนุท สิริวฑฺฒโน)

องค์ที่ ๑๑

11. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ (หม่อมเจ้าภุชงค์ ชมพูนุท สิริวฑฺฒโน)

วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร

พ.ศ. 2464 - พ.ศ. 2480

สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 11 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ดำรงพระยศ พ.ศ. 2469 - พ.ศ. 2480

สมณุตตมาภิเษก พ.ศ. 2469

สถิต วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร

นิกาย ธรรมยุตนิกาย

ประสูติ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2402

สิ้นพระชนม์ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2480

พระชนมายุ 78 พรรษา

พระประวัติเบื้องต้น

สมเด็จพระสังฆราชเจ้ากรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้นหนึ่ง กรมขุนเจริญผลภูลสวัสดิ์ กับ หม่อมปุ่น ชุมพูนุท ประสูติ เมื่อวันศุกร์ เดือนอ้าย แรม 7 ค่ำ ปีมะแม ตรงกับวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2402

เมื่อพระชนมายุครบอุปสมบท จึงทรงอุปสมบท ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม สมเด็จพระวันรัตน์ (ทับ พุทฺธสิริ) วัดโสมนัสวิหาร เป็นพระอุปัชฌาย์ เมื่อทรงอุปสมบทแล้ว ก็เสด็จประทับ ณ วัดราชบพิธตามเดิม

ทรงเป็นกรรมการชุดแรก ของมหามกุฎราชวิทยาลัย และมีส่วนร่วม ในการบริหารกิจการของมหามกุฎราชวิทยาลัย ให้เจริญก้าวหน้ามาจนตลอดพระชนม์ชีพ ของพระองค์ ทรงได้รับการโปรดเกล้าฯ เลื่อนสมณศักดิ์มาเรื่อยๆ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2438 จนกระทั่งปี พ.ศ. 2469 ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระสังฆราชเจ้า ได้รับการถวายมหาสมณุตมาภิเษก จากพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงครองวัดราชบพิธ และทรงเศวตฉัตร 5 ชั้น

งานนิพนธ์

ทรงนิพนธ์ตำรับตำราและหนังสือทางพระพุทธศาสนา เช่นพระคัมภีร์อภิธานัปปทีปิกา หรือพจนานุกรมภาษาบาลีแปลเป็นไทย มหานิบาตชาดก ต้นบัญญัติ สามเณรสิกขา เป็นต้น ซึ่งใช้เป็นคู่มือในการศึกษาภาษาบาลีของภิกษุสามเณรและบุคคลทั่วไปอย่างแพร่หลายถึงทุกวันนี้

สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ ทรงประชวรด้วยพระโรคเส้นพระโลหิตในกระเพาะพระบังคลเบาพิการ ทำให้พระบังคลเบาเป็นโลหิต สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2480 สิริรวมพระชนมายุได้ 78 พรรษา ทรงดำรงอยู่ในตำแหน่งสกลมหาสังฆปริณายก 16 ปี

พระอวสานกาล

ภาพวาดพุทธประวัติย่อ

พระพุทธเจ้า 29 พระองค์

โซนที่ 1 พระพุทธเจ้า

โซนที่ 2 พระธรรม

โซนที่ 3 พระสงฆ์

โซนที่ 4 สรุปหลักธรรม-ห้องพระไตรปิฎก

โซนที่ 5 โลกียภูมิ

โซนที่ 6 บัว 4 เหล่าและภาพ 3 มิติ

โซนที่ 7 สมเด็จพระสังฆราชฯ

โซนที่ 8 พระอสีติมหาสาวก

โซนที่ 9 วิหารพระโพธิ์สัตว์

โซนที่ 10 ธรรมปฏิบัติและโลกุตตรภูมิ

โซนที่ 11 ลานธรรมปฏิบัติ

โซนที่ 12 พระบูรพาจารย์ 30 องค์

โซนพิเศษ โลกียภูมิและโลกุตตรภูมิ

พระพุทธเจ้า

พระธรรม

อริยสัจ 4 ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ

สรุปหลักธรรมที่สำคัญในพระพุทธศาสนา/ภาคผนวก

พระสงฆ์

โลกียภูมิและโลกุตรภูมิ

โลกียภูมิและสังสารวัฏ 31 ภูมิ

โลกุตรภูมิ : ธรรมปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น

ธรรมะนำชีวิต**