8.สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ (พระองค์เจ้าฤกษ์ ปญฺญาอคฺโค)

องค์ที่ ๘

8.สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ (พระองค์เจ้าฤกษ์ ปญฺญาอคฺโค)

วัดวัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร

พ.ศ. 2352 - พ.ศ. 2435

สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 8 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ดำรงพระยศ พ.ศ. 2434 - พ.ศ. 2435

สมณุตตมาภิเษก พ.ศ. 2434 ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม

สถิต วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร

นิกาย ธรรมยุตนิกาย

ประสูติ 14 กันยายน พ.ศ. 2352

สิ้นพระชนม์ 29 กันยายน พ.ศ. 2435

พระชนมายุ 83 พรรษา

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นพระราชโอรสในสมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์ รัชกาลที่ 2 ได้พระราชทานนามว่า พระองค์เจ้าฤกษ์ พ.ศ. 2372 พระชนมายุครบทรงผนวชเป็นพระภิกษุ มีสมเด็จพระสังฆราช (ด่อน) เป็นพระอุปัชฌาย์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ขณะทรงดำรงพระอิศริยยศ เป็นกรมหมื่นนุชิตชิโนรส กับพระวินัยรักขิต วัดมหาธาตุ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ทรงเลื่อมใสในลัทธิธรรมวินัย ตามอย่างพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ ภายหลังจึงได้ทรงอุปสมบทซ้ำอีกครั้งหนึ่งในนทีสีมา โดยพระสุเมธาจารย์ (พุทธวังสะ) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ทรงศึกษาพระปริยัติธรรม จนทรงแตกฉานในภาษาบาลี พระนิพนธ์อันเป็นเครื่องแสดงถึง พระปรีชาสามารถในภาษาบาลีของพระองค์ก็คือ พระนิพนธ์เรื่อง สุคตวิทัตถิวิธาน ซึ่งทรงนิพนธ์เป็นภาษาบาลี

พ.ศ. 2434 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดให้ตั้งพระราชพิธีสงฆ์ ในพระอุโบสถวัดบวรนิเวศ ถวายการรับมหาสมณุตมาภิเษก แก่สมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ สมเด็จฯ กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ทรงพระอัจฉริยภาพในหลายด้าน อาทิเช่น ทรงเป็นปราชญ์ทางภาษาบาลี ทรงเป็นสถาปนิก ทรงเป็นนักโบราณคดี ทรงเป็นนักประวัติศาสตร์ ทรงเป็นนักดาราศาสตร์และโหราศาสตร์ ทรงเป็นนักวิทยาศาสตร์ ทรงเป็นกวี ทรงให้กำเนิดพระกริ่งในประเทศไทย

พระอวสานกาล

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ทรงประชวรต้อกระจก ในที่สุดพระเนตรมืด ประชวรพระโรคกลัดพระบังคนหนัก จัดเข้าในพระโรคชรา สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. 2435 สิริรวมพระชนมายุได้ 83 พรรษา

ภาพวาดพุทธประวัติย่อ

พระพุทธเจ้า 29 พระองค์

โซนที่ 1 พระพุทธเจ้า

โซนที่ 2 พระธรรม

โซนที่ 3 พระสงฆ์

โซนที่ 4 สรุปหลักธรรม-ห้องพระไตรปิฎก

โซนที่ 5 โลกียภูมิ

โซนที่ 6 บัว 4 เหล่าและภาพ 3 มิติ

โซนที่ 7 สมเด็จพระสังฆราชฯ

โซนที่ 8 พระอสีติมหาสาวก

โซนที่ 9 วิหารพระโพธิ์สัตว์

โซนที่ 10 ธรรมปฏิบัติและโลกุตตรภูมิ

โซนที่ 11 ลานธรรมปฏิบัติ

โซนที่ 12 พระบูรพาจารย์ 30 องค์

โซนพิเศษ โลกียภูมิและโลกุตตรภูมิ

พระพุทธเจ้า

พระธรรม

อริยสัจ 4 ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ

สรุปหลักธรรมที่สำคัญในพระพุทธศาสนา/ภาคผนวก

พระสงฆ์

โลกียภูมิและโลกุตรภูมิ

โลกียภูมิและสังสารวัฏ 31 ภูมิ

โลกุตรภูมิ : ธรรมปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น

ธรรมะนำชีวิต**